Wszystkich Świętych

Kolejny raz, z okazji Święta Wszystkich Świętych, posprzątaliśmy i uczyliśmy pamięć dwóch wielkich osobistości związanych z historią Buska. Postacie dr. Juliana Majkowskiego (1833-1917) oraz dr. Józefa Dymnickiego (1826-1916), bez wątpienia zasługują na naszą cześć, pamieć oraz na przywrócenie ich dorobku i pracy do ogólnej świadomości mieszkańców Buska oraz całej uzdrowiskowej Polski. Poniżej odnośniki do ich biogramów, oraz zdjęcia.

http://buskohistoria.blogspot.com/2013/06/zapomniane-biografie-cz-8-dr-julian.html

http://buskohistoria.blogspot.com/2013/05/zapomniane-biografie-dr-jozef-dymnicki.html

Mapa Buska z 1866 roku

Bardzo ciekawa mapa z 1866 roku. Mapę obrobiłem aby była bardziej czytelna. Mapa przedstawia układ urbanistyczny w Busku oraz wykazuje i nazywa główne grunty w okolicach miasta. Warto dodać, że naniesiono na niej zabudowania Zakładu Kąpielowego oraz letniego oddziału Lazaretu Wojskowego w Busku.

Dzieje kolei w Busku

Historia powstania kolei szynowej w Busku.

Co jakiś czas wraca w Busku dyskusja o potrzebie reaktywacji połączenia kolejowego z Kielcami, dyskutuje się również możliwość przedłużenia jej dalej na zachód, w kierunku małopolski. Temat ten jest bardzo ciekawy, dlatego postanowiłem przedstawić krótką historię budowy kolei szynowej do Buska. Oczywiście artykuł ten nie wyczerpuje tematu i jest tylko luźnym opracowaniem tego bardzo ciekawego wątku naszej rzeczywistości.

Po raz pierwszy sprawa powstania kolei żelaznej w Busku, została na poważnie zaprezentowana opinii publicznej na początku XX wieku.  W marcu 1901 roku Buko zostało poruszone wiadomością o projektowanej kolejce wąskoto­rowej Kielce–Busko[1]. Według projektu przesłanego do ministerstwa, długość tej kolejki miała wynosić 39 wiorst i 100 sążni[2]. Przez 35 wiorst miała ona przebiegać po odskokach rowu szosowego drogi gubernialnej Piotrkowsko–Korczyńskiej, a ostatnie 4 wiorsty miały prze­biegać po gruntach przyległych do tej żwirówki. Konsorcjum powstałe do realizacji tego celu musiałoby nabyć 2000 sążni ziemi od osób prywatnych, pozostałą część ziemi miała spółka dzierżawić od Ministerstwa Komunikacji. Zaprojektowano także stację i przystanki. Pierwszą stację planowano umiejscowić w jak najbliższej odległości, od dworca drogi żelaznej Iwanogrodzko–Dąbrowskiej. Następnie, kolejka jadąca do Buska miała się zatrzymywać w Baranówku, Dyminach, Jastrzębicy, Lisowie, Piotrkowicach, Celinach, Chmielniku, Śladkowie, Młynach i Nadolu, zaś końcowy przystanek miał znajdować się za Zakładem Kąpielo­wym[3]. Projekt kolejki wąskotorowej przygotował warszawski przemysłowiec Franciszek Karpiński[4], wydatki związane z jej wybudowaniem szacowano na 900000 rubli[5]. Projekt kolejki został rozpatrzony w rządzie gubernialnym kieleckim i z przychylną opinią przesłany do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Franciszek Karpiński budowę kolejki chciał rozpocząć na własne ryzyko bez pomocy Skarbu Państwa, jednocześnie deklarował, że będzie przewozić bezpłatnie pocztę. Od chwili otwarcia kolejki miała ona być przez 20 lat pod administracją Karpińskiego, po upływie tego czasu Skarb Państwa miałby prawo jej wykupu[6]. O sprawie budowy kolejki wąskotorowej pisała Petersburska gazeta „Nowostki”, informując o rychłym rozpatrzeniu tej sprawy przez rząd cesarski. Ostatecznie koncesje na budowę kolejki wydano Franciszkowi Karpińskiemu na ostatnim posiedzeniu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przed wakacjami 1902 roku. W następnym roku projekt budowy buskiej kolejki został umieszczony w kwartalnym spisie inwestycji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, jednakże już od 1903 roku na łamach „Gazety Kieleckiej” pojawiły się wątpliwości, co do możliwości zrealizowania tego projektu[7]. W następnych latach pomysł ten przepadł ostatecznie, prawdopodobnie z braku odpowiednich środków finansowych. Franciszek Karpiński szukał bezskutecznie inwestorów w Belgi, w końcu jego koncesja na budową wygasła z początkiem 1904 roku. Natomiast Ministerstwo Spraw Wewnętrznych informowało, że budowa kolejki nie będzie realizowana ze względów strategicznych. Sprawa buskiej kolei została zamknięta.

Feliks Rzewuski biogram

Dzierżawca dóbr poklasztornych po buskich Norbertankach. W dobrach tych urządził miejsca noclegowe dla gości przybywających do wód mineralnych. W dobrach poklasztornych odbywały się też kąpiele mineralne oraz zabawy taneczne, przez które na Feliksa Rzewuskiego posypały się skargi. W 1830 roku Feliks Rzewuski został wybrany jako radca do Rady Wojewódzkiej (obywatelskiej) województwa krakowskiego[1]. Wyboru dokonywała szlachta danego powiatu, w tym wypadku Rzewuski wybrany został ze swojego macierzystego powiatu Stopnickiego. Feliks Rzewuski był wójtem gminy Nadole. Prowadzono były przeciwko niemu postępowania karne, o którym mówi nam pismo Sądu Policji Poprawczej wydziału Jędrzejowskiego do Komisji Województwa Krakowskiego[2]. Z pisma tego dowiadujemy się że Feliks Rzewuski pobił niejakiego Pawła Becka. Wójt gminy Nadole był również obwiniany o nadużycia urzędowe. Paweł Becka był mieszkańcem wsi Nadole, a skargę przeciwko Feliksowi Rzewuskiemu wniósł 15 lipca 1834 roku. Winną Pawła Becka był wypas bydła koło grochu Rzewuskiego. Gdy ten spostrzegł proceder Becka, pracownicy Rzewuskiego pochwycili go i zaprowadzili do wójta, by ten wymierzył mu sprawiedliwość. Cały incydent zakończył się pobiciem Becka (wymierzono mu 156 razów). Za to uchybienie Rzewuski został skazany przez sąd do zapłacenia kary w wysokości 30 złotych. W 1836 roku wszedł on nieformalnie do spółki dr Jakuba Enocha, która wystawiła Zakład Wód Mineralnych w Busku (w Akcie Dzierżawnym buskich źródeł mineralnych, przechowywanym w Archiwach Państwowych, brak jest jego nazwiska na tym dokumencie!).

Lista imienna właścicieli domów w Busku, którzy w 1836 roku oferowali pokoje dla kuracjuszy

Lista imienna właścicieli domów, którzy swe mieszkania, łazienki, oraz stajnie i po jakiej cenie dla użytku Publiczności przeznaczać będą. Lista sporządzona w 1836 roku przez Burmistrza Miasta Buska Rucińskiego.