W
dniu 8 września 1937 r. do Starosty Powiatowego w Busku wpłynęła w
czterech egzemplarzach prośba o
zalegalizowanie Towarzystwa Sportowo – Gimnastycznego Makabi. Założycielami
towarzystwa była grupa 15 Żydów zamieszkałych w Busku – Zdroju. Byli to:
Wajcman Jankiel Hersz, Pacanowski Majer, Cukier Lejb, Wygodny Dawid, Taubenblat
Fajwel, Wolbromski Szyja, Lewkowicz Izrael, Rakowski Fajwel, Grynewize Nusyn,
Gdalewicz Zelman, Cukier Berek, Szwajcer Szmul, Wolbromski Hersz, Goldberg
Abram oraz Nożyc Tobiasz[1]. Założyciele prosili o
możliwe szybkie załatwienie legalizacji. Następnie prośba trafiła do Urzędu
Wojewódzkiego w Kielcach, który w piśmie z 29 kwietnia 1938 r. zaproponował aby
dokonać zmian w statucie Towarzystwa. Założyciele w deklaracji przesłanej do
Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach do Wydziału Społeczno – Politycznego z dnia 9 lipca 1938 r. zgadzali się na wszelkie poprawki i uzupełnienia w
dokumentach założycielskich. Jednocześnie do deklaracji załączono dowody wpłaty
na kwotę 30 zł. wpłaconą na konto PKO nr 730, która przeznaczona była na koszt
ogłoszenia w Monitorze Polskim informującym o rejestracji Towarzystwa. W
załączeniu przesłano również jeden znaczek stemplowy na kwotę 5 zł. w celu
legalizacji uzgodnionego statutu[2]. Do Urzędu Wojewódzkiego w
Kielcach wpłynęła od Starosty Powiatu Stopnickiego sporządzona we wrześniu 1937
r. pozytywna opinia na temat mającego
powstać Żydowskiego Towarzystwa Makabi. Starostwo argumentowało, że:
„Stowarzyszenie odpowiada względom pożytku społecznego. Członkowie założyciele
posiadają zdolność do działań prawnych, karani nie byli i cieszą się pod każdym
względem dobrą opinią”[3]. Żadnych zastrzeżeń co do powstającego Towarzystwa
„Makabi” nie wyraziło Dowództwo Okręgu Korpusu Nr. X, które również
uczestniczyło w opiniowaniu[4]. Następnie Stowarzyszanie
w dniu 27 sierpnia 1938 r. wystosowało prośbę do Urzędu Wojewódzkiego w
Kielcach w której informowali, iż: „ Z uwagi na to, że obecnie rozpoczyna się
sezon sportowy. Przeto uprzejmie prosimy o łaskawe przyspieszenie załatwienia
tej tak ważnej dla nas sprawy”[5]. Sprawa rejestracji
przeciągnęła się o następne pół roku, gdyż 16 stycznia 1939 r. Stowarzyszanie
wystosowało kolejne Podanie o: „rychłe zarejestrowanie naszego statutu”[6]. Urzędowa Rejestracja Stowarzyszenia
nastąpiła w dniu 31 stycznia 1939 r. Decyzją Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach Wydziału
Społeczno – Politycznego na podstawie art. 21 prawa o stowarzyszeniach z dnia
27 października 1932 r. wpisano do rejestru stowarzyszeń i związków Kieleckiego
Urzędu Wojewódzkiego pod nr. 18/39, pod nazwą „Żydowskie Towarzystwo
Gimnastyczno – Sportowe „Makabi” w Busku – Zdroju”[7]. W skład zarządu weszli:
1. Prezes
Lewkowicz Herszel
2. I
wiceprezes Wolbromski Szyja
3. II
wiceprezes Tarkieltaub Josek
4. Sekretarz
Grynewize Nusyn
5. Skarbnik
Rakowski Machel
6. Członek
Lewandowski Szlama
7. Członek Taubenblat Jojne
8. Członek Bonda Moszek
Stowarzyszanie
mieściło się w Busku – Zdroju przy ulicy Piłsudskiego nr 22.
Na
podstawie obecnie dostępnych dokumentów archiwalnych ciężko jest ocenić czy „Żydowski
Klub Sportowy” zdołał chociaż w początkowym stopniu rozwinąć swoją działalność.
Rok rozpoczęcia działalności „Towarzystwa Sportowego Makabi” w Busku – Zdroju,
czyli rok 1939, był czasem w którym rozpoczęła się II Wojna Światowa. 1
września 1939 r. Hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę wywołują brutalną wojnę
a następnie okrutną okupację. Wojenna rzeczywistość wywróciła do góry nogami
życie milionów ludzi żyjących w II Rzeczpospolitej w szczególnym stopniu
dotykając jej żydowskich obywateli.
[1] Prośba do Starosty Powiatowego w Busku o zalegalizowanie Towarzystwa
Sportowo – Gimnastycznego Makabi z 8 września 1837 r., Archiwum Państwowe w
Kielcach (dalej: APK), Urząd Wojewódzki Kielecki I (dalej: UWK1), sygn. 3921,
k. 1.
[2] Deklaracja od Żydowskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego „Makabi”
do Urzędu Wojewódzkiego Wydziału Społeczno-Politycznego w Kielcach z 1 sierpnia
1938 r., APK, UWK1, sygn. 3921, k. 3-4.
[3] Pismo Starosty Powiatowego Stopnickiego nr. 6-B/Makabi/37 do Urzędu
Wojewódzkiego Wydział Społeczno-Polityczny w Kielcach z 5 września 1937 r., APK,
UWK1, sygn. 3921, k. 5.
[4] Pismo Nr. 256-13/Org.PW. Dowództwa Okręgu Korpusu Nr.X. Okręgowy Urząd
Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego do Urzędu Wojewódzkiego w
Kielcach Wydział Społeczno-Polityczny z 6 kwietnia 1938 r., APK, UWK1,
sygn. 3921, k. 7.
[5] Prośba od Stowarzyszenia Sportowego, p.n. „Klub sportowy –Makabi” w
Busku – Zdroju do Urzędu Wojewódzkiego w
Kielcach z 27 sierpnia 1938 r., APK, UWK1, sygn. 3921, k. 13.
[6] Podanie od Założycieli Stowarzyszenia p.n. Żydowskie Towarzystwo
Gimnastyczno-Sportowe „Makabi” w Busku – Zdroju z 16 stycznia 1939 r., APK.UWK1,
sygn. 3921 k. 14.
[7] Pismo Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach z stycznia 1939 r., APK,
UWK1, sygn. 3921 , k. 17.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz