Enoch Jakób Kazimierz (1785-1847), jun. Ur. we wsi Sokołowie w Kaliskiem,
12 IV; s. Hermana, lek., i Karoliny z Enochów. W 13 roku życia, po ukończeniu
nauk podstawowych, został przyjęty na Uniw. Berliński i tu odbył studia
medyczne nie bezpłatnie, na koszt króla, ale dodatkowo otrzymywał 150 talarów
rocznie z prywatnej królewskiej szkatuły. Świadczyło to o jego niezwykle
wybitnych zdolnościach i pracowitości. Po uzyskaniu dyplomu lek. prof. Hufeland,
na polecenie króla pruskiego, wytypował kilku najzdolniejszych lekarzy, aby
wysłać ich do nowozałożonego Uniw. w
Dorpacie na stanowiska naukowe.
Wśród nich znalazł się E. Jednak nie skorzystał
z tego wyróżnienia i objął posadę fizyka pow. w Warcie w departamencie
kaliskim. W 1810 roku przeniósł się na to samo stanowisko do pow. oławskiego. W
1811 roku został lekarzem wojskowym i brał udział w wyprawie Napoleona na
Moskwę i w późniejszych walkach w 1813 roku, za co otrzymał od króla
bawarskiego wojskowy order zasługi. Po zakończonej wojnie został mianowany
fizykiem pow. gostyńskiego. Potem był lekarzem obwodowym w Kutnie, gdzie
pracował do chwili wybuchu powstania listopadowego. Natychmiast przeniósł się
do Warszawy (1830) i został lekarzem ordynującym w szpitalu mieszczącym się w
Szkole Aplikacyjnej, a potem w szpitali wojskowym cholerycznym w domu
Krzemińskiego przy ul. Brackiej. Komitet Rządowy Spraw Wewnętrznych, mianował
go członkiem Komitetu Centralnego Zdrowia. Dr E. ofiarował 2 konie dla 2 Pułku
Mazurów. Leczeni przez niego oficerowie w szpitalu w Szkole Aplikacyjnej
ogłosili podziękowanie w „Kurierze Warszawskim” – „za serce, sposób myślenia, patriotyzm
i staranność – jaką okazuje.” Po upadku powstania pozostał w Warszawie gdzie
praktykował. Położył duże zasługi dla
kraju, gdyż zwrócił uwagę na własności lecznicze Buska i jemu Busko zawdzięcza
początek swego rozwoju. W 1833 roku uzyskał u rządu Królestwa zgodę na uruchomienie
zakładu zdrojowego. W tym roku stanął na czele spółki założycielskiej (E.
Moldauer, Szymon Werner, F. Rzewuski), która wybudowała za milion rubli zakład
zdrojowy i uruchomiła go w 1836 roku. Zakład był własnością rządu Królestwa
Polskiego, a spółka go wydzierżawiła na 25 lat. W 1834 roku został członkiem
Rady Szczegółowej Szpitala w Busku (Szpital św. Mikołaja – przyp. Ł.K.). Szereg
podziękował za bezinteresowną skuteczną i troskliwą opiekę zamieścił „Kurier
Warszawski” (1829, 1831, 1832) wraz z obszernym wspomnieniem pośmiertnym w 1847
roku, podpinamy kryptonimem J.B. Prócz tego także słowa pełne uznania i szacunku
dla zmarłego skreślił wybitny lekarz warszawski dr Franciszek Groer – co świadczy
o tym, że E. cieszył się wśród kolegów – lekarzy szacunkiem, jako człowiek i
humanista. Od 5 III 1822 roku był członkiem Towarzystwa Lekarskiego
Warszawskiego. 26 IV 1818 roku odznaczony orderem Św. Stanisława. Poślubił
Felicję Flatau, z którą miał syna Juliusza Kazimierza Mamerta, działacza politycznego
i publicystę, a ponadto sekretarz Rady Stanu Królestwa Polskiego (1822-1880)
oraz córkę, Marię, żonę obywatela ziemskiego Edwarda Mylo. Przyjął wraz z
rodziną wyznanie rzymsko-katolickiej zmarł 31 XII 1847 roku, przeżywszy lat 62,
pochowany na cmentarzu Powązkowskim w grobie rodzinnym, gdzie także spoczywa
jego żona zmarła w 1859 roku.
 |
| dr Jakób Kazimierz Enoch |