Blog o historii Buska-Zdroju a także całego świętokrzyskiego regionu

02 czerwca 2013

Zapomniane biografie cz. 5: dr Grygowicz Karol Konstanty (1784-1855)


Grygowicz Karol Konstanty (1784-1855). Ur. w Krakowie, 10 XII: pochodzenia mieszczańskiego. Jako mgr chirurgii i akuszerii był (razem z dr. J. Stummerem) as. krakowskiej Kl. Chir. prof. Jana N. Rusta. 24 VIII 1806 roku  napisał po łacinie podanie do Wydz. Lek. o pozwolenie na składanie egzaminów na stopień dra med. 6 IX t. r. zdał drugie rygorozum i w grudniu 1806 roku uzyskał dyplom dra med. Wobec dotkliwego braku lekarzy w wojsku Księstwa Warszawskiego powołano go 13 I 1807 roku do 4 pułku piechoty w stopniu urzędnika zdrowia 1 kl. (nominacje otrzymał 13 II 1808). Z pułkiem tym odbył kampanię przeciwko Prusom.
Brał udział w oblężeniu Grudziądza, w bitwach nad brzegami Narwi, za co otrzymał wojskowy Złoty Krzyż Polski. Marszem przez Niemcy i Francję dotarł do Hiszpanii (29 XI 1808), gdzie uczestniczył w bitwie pod Oceną, za odznaczono go francuską Legią Honorową. Pamiętnikarz Prot Lelewel zanotował: „O Grygowiczu opowiadano mi, że w jednym spotkaniu z Hiszpanami, gdy on rannych opatrywał, ubyło dowódców, on z karabinem w ręku stanął na czele i odparł nieprzyjaciela, tym zarobił Krzyż Legi”. Dalej walczył w wojnie Napoleona przeciw Austrii i Rosji. Był w bitwach pod Czasznikami, Krasnem i nad Berezyną. Podczas odwetu „wielkiej armii” niósł pomoc wielu towarzyszom broni. Po uzupełnieniu strat 4 Pułk Piechoty znalazł się z nim pod Dreznem i wziął udział w bitwie pod Lipskiem w październiku 1813 roku. Zanotowano w jego aktach: Był na wszystkich bitwach przytomny, gdzie tylko pułki, do których zostawał, znajdowały”. Pod Paryżem został przeniesiony 1 I 1814 roku do formującego się Pułku Krakusów, który brał udział w obronie Paryża. 24 II 1815 roku awansował na stanowisko lek. oddziałów wzorowych, które 20 VI 1815 roku zaliczono do gwardyjskich. 27 IX 1817 mianowano go lekarzem dywizyjnym Gwardii Wojska Polskiego. Po 2 tygodniach (11 X 1817) mianowano go szefem rachunkowości w biurze Wydziału Lekarskiego Komisji Rządowej Wojny. Tu pracował kilkanaście lat. Jednocześnie prowadził praktykę lekarską w Warszawie. W 1829 roku będąc czł. Warsz. Tow. Dobroczynności, otrzymał uprawnienia do wystawiania bezpłatnych recept dla ubogich chorych. W lutym 1831 roku został z-cą szefa Dozoru Szpitali Wojskowych. Do jego obowiązków należało zaopatrywanie lazaretów we „wszelki porządek, żywność, wygody”. Według dra F. Brandta „pracował skutecznie” w czasie powstania listopadowego. 28 III 1831 roku awansował na stanowisko szefa Wydz. Lek. Komisji Rządowej Wojny po ustąpieniu dra J. Stummera. W 1835 roku rozpoczął wolną praktykę w Pińczowie. Stąd przenosi się w 1855 roku do Kalisza, gdzie praktykował do zgonu. Mieszkając w Pińczowie pracował w sezonach letnich jako lekarz zdrojowy w Busku. W 1841 roku był tam lek. szp. sezonowego św. Mikołaja. W 1842 roku ogłosił krótką informację o Busku w Kur. Warsz. 6 IV 1842 roku odznaczono go orderem św. Stanisława II klasy. Od 1850 do 1855 roku ogłaszał w TL sprawozdanie o przeprowadzonych kuracjach wodami źródlanymi w Busku. Był jednym z założycieli  6 XII 1820 roku Warsz. Tow. Lek., a od 1830 do 1835 roku był jego wiceprezesem. Młodsi jego bracia Jan i Stanisław, byli aptekarzami wojskowymi. Grygowicz zm. w Kaliszu 25 XI 1855 roku, 15 dni po ukończeniu 71 lat. Syn jego Bolesław Feliks student medycyny Uniw. W Dorpacie, zm. w grudniu 1855 roku.


Źródło: P. Szarejko, Grygowicz Karol Konstanty, Słownik Lekarzy Polskich XIX wieku, pod red. P. Szarejko, t. III, Warszawa 1995, s. 215-216; Wspomnienia pośmiertne śp. Karola Grypowicza, „Gazeta Warszawska” nr 12 z 2 stycznia 1856 roku, s. 5.